Phản ứng hóa học thường gặp trong cuộc sống hàng ngày mà có thể bạn không nhận ra mặt dù các dấu hiệu nhận biết rất đơn giản như sự thay đổi màu sắc, thay đổi nhiệt độ, tạo khí hoặc hình thành kết tủa. Hóa học xảy ra trong thế giới xung quanh bạn, không chỉ trong phòng thí nghiệm mà cả trong cuộc sống hằng ngày.
 |
| Top 10 các phản ứng hóa học trong cuộc sống hàng ngày |
Vật chất tương tác để tạo thành sản phẩm mới thông qua một quá trình được gọi là phản ứng hóa học hoặc biến đổi hóa học. Hôm này cùng Blog hóa học khám phá các phản ứng hóa học trong cuộc sống hàng ngày nhé!
1. Phản ứng đốt cháy
Sự đốt cháy kết hợp các phân tử năng lượng với oxy để tạo ra carbon dioxide và nước. Trong đời sống hằng ngày thường gặp nhất như đốt lửa, bật que diêm hoặc bật bếp gas hay lò thang đang cháy,.. tức là phản ứng đốt cháy đang xảy ra
Sự cháy thường sinh ra nhiệt, khí cacbonic và hơi ngước,. Ngoài ra, có phát sinh mùi khét: cháy điện, cao su, sợi bông,…mùi thơm: mật, đường, mùi khí sốc: SO2, SO3, Clo. Bên cạnh đó, sự cháy luôn luôn đi kèm với khói tỏa ra môi trường.
 |
| Phản ứng đốt cháy |
Ví dụ, phương trình phản ứng đốt cháy propan, được tìm thấy trong các lò nướng gas và một số lò sưởi, là:
C3H8 + 5O2 → 4H2O + 3CO2 + năng lượng
2. Phản ứng xà phòng và chất tẩy rửa
Xà phòng và chất tẩy rửa thường dùng làm sạch các bề mặt bằng các phản ứng hóa học. Hay nói cách khác, xà phòng nhũ hóa bụi bẩn, có nghĩa là các vết bụi bẩn như vết dầu nhờn chẳng hạn sẽ liên kết với xà phòng và nổi lên trên mặt nước, nhờ đó chúng dễ dàng bị nước cuốn trôi đi.
 |
| Phản ứng xà phòng hóa |
3. Qúa trình quang hợp
Một trong những phản ứng hóa học thường gặp trong cuộc sống hàng ngày không thể bỏ qua đó là quá trình quang hợp của thực vật. Thực vật áp dụng một phản ứng hóa học gọi là quang hợp để chuyển carbon dioxide và nước thành thức ăn (glucose) và oxy. Đây là một trong những phản ứng hóa học phổ biến nhất hàng ngày và cũng là một trong những phản ứng quan trọng nhất vì đây là cách thực vật sản xuất thức ăn cho chúng và động vật và chuyển đổi carbon dioxide thành oxy.
 |
| Quá trình quang hợp |
Quang hợp là quá trình thu nhận năng lượng ánh sáng mặt trời của thực vật tảo và một số vi khuẩn để tạo ra hợp chất hữu cơ phục vụ bản thân cũng như làm nguồn thức ăn cho hầu hết các sinh vật trên trái đất. Năng lượng hóa học này được lưu trữ trong các phân tử carbohydrate như đường, và được tổng hợp từ carbon dioxide và nước.
Phương trình của phản ứng là:
6H2O + 6CO2 + ánh sáng → C6H12O6 + 6O2
4. Tiêu hóa
Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất hữu cơ phức tạp thành các chất dinh dưỡng đơn giản mà cơ thể có thể hấp thụ được. Tiêu hóa bao gồm quá trình biến đổi về cơ học và hóa học các loại thức ăn diễn ra ở nhiều cơ quan bộ phận khác nhau trong tế bào và cơ thể. Cuối cùng được cơ thể hấp thu và chất thải được loại ra ngoài.
Hằng ngày chúng ta ăn nhiều loại khác nhau, thì trong cơ thể đã xảy ra nhiều phản ứng hóa học diễn ra trong quá trình tiêu hóa. Với hàng ngàn phản ứng hóa hóc học xảy ra, nên tiêu hóa thuộc top các phản ứng hóa học trong cuộc sống hàng ngày.
 |
| Quá trình tiêu hóa xảy ra các phản ứng hóa học |
Ngay sau khi bạn đưa thức ăn vào miệng, một loại enzyme trong nước bọt có tên là amylase bắt đầu phân hủy đường và các loại carbohydrate khác thành các dạng đơn giản hơn mà cơ thể bạn có thể hấp thụ. Trong dạ dày của bạn chứa Axit clohydric, phản ứng với thức ăn để tiếp tục phân hủy nó, trong khi các enzym phân cắt protein và chất béo để chúng có thể được hấp thụ vào máu của bạn qua thành ruột.
5. Phản ứng axit – bazơ
Axit là những chất có chứa một hoặc nhiều nguyên tử hydro , trong dung dịch , được giải phóng dưới dạng các ion hydro mang điện tích dương.
Bazơ là những chất có vị đắng và làm đổi màu giấy quỳ đỏ thành xanh. Bazơ phản ứng với axit tạo thành muối
Bất cứ khi nào bạn kết hợp một axit (ví dụ: giấm, nước chanh, axit sulfuric hoặc axit muriatic ) với một bazơ (ví dụ: muối nở, xà phòng, amoniac hoặc axeton), bạn đang thực hiện phản ứng axit-bazơ. Các phản ứng này trung hòa axit và bazơ để tạo ra muối và nước.
 |
| Phản ứng axit – bazơ |
Khi ta kết hợp một loại axit (như giấm, chanh) với một bazo (như baking soda, xà phòng), thì ta đang thực hiện một phản ứng axit - bazo. Đây là những phản ứng trung hòa, tạo ra muối và nước.
Ví dụ, đây là phương trình hóa học cho phản ứng axit-bazơ tạo ra kali clorua, một chất thay thế muối ăn phổ biến:
HCl + KOH → KCl + H2O
6. Hiện tượng rỉ sét ( gỉ sét )
Rỉ sét (hay gỉ sét) là sắt bị oxy hóa. Rỉ sét được hình thành do sắt kết hợp với oxy khi có mặt nước hoặc không khí ẩm. Trên bề mặt sắt thép bị rỉ hình thành những lớp vảy rất dễ vỡ, thường có màu nâu, nâu đỏ hoặc đỏ. Lớp rỉ này không có tác dụng bảo vệ sắt ở phía trong. Nếu có đủ thời gian, oxy và nước, bất kỳ khối sắt nào cũng sẽ bị rỉ hoàn toàn và phân hủy.
 |
| Phản ứng rỉ sét của kim loại |
Rỉ sét là quá trình oxi hóa khử, trong đó các electron của kim loại được chuyển trực tiếp đến các chất trong môi trường. Đây là phương trình hóa học cho quá trình gỉ sắt:
Fe + O2 + H2O → Fe2O3.XH2O
7. Hô hấp tế bào hiếu khí
Hô hấp hiếu khí là quá trình xảy ra trong môi trường có O2, hô hấp hiếu khí chỉ thực hiện được khi có sự tham gia của O2 trong hô hấp. Hô hấp hiếu khí cùng với hô hấp kị khí, là một phần thuộc hô hấp ở xây xanh.
 |
| Phản ứng hóa học trong hô hấp hiếu khí |
Hô hấp tế bào hiếu khí là quá trình ngược lại của quang hợp trong đó các phân tử năng lượng được kết hợp với oxy mà chúng ta hít thở để giải phóng năng lượng cần thiết cho tế bào của chúng ta cộng với carbon dioxide và nước. Năng lượng được tế bào sử dụng là năng lượng hóa học dưới dạng ATP, hoặc adenosine triphosphate.
Đây là phương trình tổng thể cho quá trình hô hấp tế bào hiếu khí:
C6H12O6 + 6O2 → 6H2O + 6CO2 + năng lượng (36 ATP)
8. Hô hấp kỵ khí
Hô hấp kị khí hay còn gọi là hô hấp yếm khí là quá trình phân giải cacbonhidrat để thu năng lượng cho tế bào, chấp nhận electron cuối cùng của chuỗi truyền electron là một phân tử vô cơ không phải là oxi phân tử.
 |
| Phản ứng hóa học trong quá trình lên men |
Hô hấp kỵ khí là một tập hợp các phản ứng hóa học cho phép tế bào thu năng lượng từ các phân tử phức tạp mà không cần oxy. Các tế bào cơ của bạn thực hiện hô hấp kỵ khí bất cứ khi nào bạn cạn kiệt lượng oxy được cung cấp cho chúng, chẳng hạn như khi tập thể dục cường độ cao hoặc kéo dài. Hô hấp kỵ khí của nấm men và vi khuẩn được sử dụng để lên men tạo ra etanol, carbon dioxide và các hóa chất khác tạo ra pho mát, rượu, bia, sữa chua, bánh mì và nhiều sản phẩm thông thường khác.
Phương trình hóa học tổng thể cho một dạng hô hấp kỵ khí là:
C6H12O6 → 2C2H5OH + 2CO2 + năng lượng
9. Phản ứng hoán vị (Metathesis)
Nếu bạn kết hợp giấm và muối nở cho một núi lửa hóa học hoặc sữa với bột nở trong một công thức, bạn sẽ gặp phải phản ứng chuyển vị kép hoặc phản ứng metathesis (cộng với một số phản ứng khác). Đó là đá khô. Các thành phần sẽ kết hợp lại để tạo ra khí carbon dioxide và nước. Khí cacbonic tạo thành bong bóng trong núi lửa và giúp các món nướng nổi lên.
 |
| Phản ứng giữa giấm và muối nở |
Những phản ứng này có vẻ đơn giản trong thực tế nhưng thường bao gồm nhiều bước. Đây là phương trình hóa học tổng thể cho phản ứng giữa muối nở và giấm:
HC2H3O2 (aq) + NaHCO3 (aq) → NaC2H3O2 (aq) + H2O(aq) + CO2 (g)
10. Điện hóa học
Pin sử dụng phản ứng điện – hóa học hay phản ứng oxi hóa khử để biến đổi năng lượng hóa học thành điện năng. Phản ứng oxi hóa tự nhiên này xảy ra trong các tế bào điện, còn phản ứng hóa học nhân tạo xảy ra ở trong các bình điện phân. Các phản ứng oxy hóa khử tự phát xảy ra trong các tế bào galvanic , trong khi các phản ứng hóa học không diễn ra trong các tế bào điện phân.
 |
| Phản ứng điện – hóa học |
Lời kết
Cuộc sống xung quanh ta rất nhiều điều vô cùng thú vị thu hút nhà khoa học ngày đêm khám phá. Những phản ứng hóa học từ đơn giản đến phức tạp và mang lại nhiều công dụng trong cuộc sống. Trên đây là Ví dụ về các phản ứng hóa học trong cuộc sống hàng ngày mà có thể bạn không biết nhưng đã xảy ra từ rất lâu và liên tục trong cuộc sống. Hy vọng Hóa học đời sống mang đến nhiều kiến thức hóa học hay cho các bạn nhé! Chúc các bạn vui vẻ!
0 Nhận xét